Bộ điều khiển điện tử (ECU) trên ô tô có nhiệm vụ xử lý dữ liệu và điều khiển hoạt động của hệ thống động cơ. Chức năng của xe sẽ bị tạm dừng ngay lập tức khi bộ phận này gặp sự cố. Để phát hiện hư hỏng và khắc phục kịp thời, người sử dụng nên thường xuyên kiểm tra ECU.

Hầu hết các xe ô tô hiện đại đều đi kèm với một bộ điều khiển điện tử (ECU), còn được gọi là “bộ não” của xe. Để tăng hiệu suất của hệ thống động cơ, một số phiên bản hạng sang và cao cấp có thể lắp tới vài trăm chip điện tử trong hộp ECU.

ECU là gì?

ECU trên ô tô là viết tắt của Electronic Control Unit, một bộ vi mạch điện tử được sử dụng trên xe với nhiệm vụ nhận dạng và phân tích các tín hiệu nhằm điều khiển toàn bộ hoạt động của động cơ. Việc xử lý và quản lý dữ liệu được thực hiện dễ dàng và hiệu quả hơn nhờ các con chip máy tính được lập trình sẵn.

Trong ô tô ngày nay, ECU là một thành phần quan trọng. Hầu hết các bộ điều khiển điện tử có khả năng thay đổi điện áp đến các mức nhất định, chẳng hạn như 1.8V, 2.6V, 3.3V, 5V, 30V và lên đến 250V từ nguồn điện 10 – 15V của ô tô.

Cách thức hoạt động cơ bản của ECU

Cảm biến tốc độ động cơ và các piston đóng vai trò trong hoạt động của ECU. Để nâng cao hiệu suất của xe và đảm bảo tối ưu hóa nhiên liệu, ECU sẽ sử dụng sự phụ thuộc lẫn nhau này để quyết định thời điểm phun nhiên liệu và đánh lửa. ECU ô tô hoạt động theo ba giai đoạn riêng biệt, như được mô tả dưới đây:

Đầu vào: ECU ô tô thu thập dữ liệu từ các tín hiệu bật, tắt, cũng như các thiết bị cảm biến (chẳng hạn như cảm biến lưu lượng khí nạp, cảm biến tốc độ, cảm biến nhiệt độ nước làm mát, v.v.), cũng như dữ liệu từ các mô-đun khác trên ô tô.

Xử lý: Sau khi thu thập thông tin đầu vào, bộ xử lý bắt đầu tìm cách tạo ra các thông số kỹ thuật đầu ra mà phần mềm được lưu trữ trên thiết bị đã chỉ định. Tiếp theo ECU sẽ tiến hành tính toán để xác định hoạt động thích hợp cho từng bộ phận.

Đầu ra: Sử dụng thông tin thu thập được từ các cảm biến, ECU ô tô điều khiển và quản lý mọi khía cạnh hoạt động của động cơ, bao gồm:

• Cung cấp lượng công suất phù hợp giúp động cơ hoạt động hiệu quả.
• Thay đổi độ rộng xung của kim phun nhằm tối ưu thời gian kim phun mở.
• Tùy thuộc vào các tín hiệu từ các loại cảm biến khác nhau, ECU có thể xác định thời gian hệ thống đánh lửa hoạt động chính xác.
• Các góc mở của bướm ga có thể được đưa đến giá trị lý tưởng của chúng với sự hỗ trợ của mô tơ điện.

Một vài dấu hiệu về lỗi ECU

Ô tô hiện đại phụ thuộc rất nhiều vào ECU để hoạt động. Toàn bộ hệ thống động cơ, bao gồm cả chiếc xe sẽ bị ảnh hưởng nghiêm trọng bởi bất kỳ hỏng hóc nào mà bộ phận này gặp phải. Sau đây là một số dấu hiệu điển hình của các vấn đề về ECU:

• Đèn Check Engine (đèn báo lỗi động cơ): Các vấn đề với các thành phần mạch, cảm biến của ô tô, v.v. Nhưng đôi khi, sự cố của bộ điều khiển điện tử dẫn đến trường hợp này. Do đó, chủ xe chỉ cần quét mã sự cố theo hướng dẫn của nhà sản xuất là có thể xác định chính xác nguyên nhân.
• Lỗi động cơ: Nếu có vấn đề với ECU của xe, động cơ có thể bị chết máy, khó tăng tốc hoặc các vấn đề khác. Khi ECU bị trục trặc, sẽ dẫn đến kết nối không liên tục với một hoặc nhiều cảm biến riêng biệt, dẫn đến động cơ hoạt động sai. ECU kiểm soát việc cung cấp nhiên liệu bằng cách phân tích lượng khí nạp, vị trí bướm ga, trục cam và trục khuỷu.
• Hiệu suất động cơ kém: Vấn đề này cho thấy ECU bị trục trặc. Kết quả là, quy trình điều chỉnh cung cấp nhiên liệu bị sai lệch, và thời điểm đánh lửa sai. Kết quả là hiệu suất của động cơ giảm, và chiếc xe trở nên ì ạch và khó tăng tốc. Để tránh vấn đề này, chủ xe nên đưa xe đến các trung tâm bảo hành để kiểm tra định kỳ.
• Khởi động khó: Cơ chế quản lý động cơ bị tạm dừng, gây khó khăn cho việc khởi động ô tô và có thể mất khả năng vận hành. Điều này xảy ra khi ECU bị hỏng hoàn toàn. Người lái xe trong tình huống này nên mang xe đến các cửa hàng sửa chữa ô tô để các chuyên gia nhanh chóng xử lý.
• Tốn nhiên liệu: Bằng cách theo dõi các điều kiện chuyển động như vị trí bướm ga, tải động cơ hiện tại và các yếu tố khác, ECU thực hiện nhiệm vụ cung cấp lượng nhiên liệu thích hợp cho quá trình đốt cháy. Do một trong những thông số này bị lệch, động cơ hoạt động kém hiệu quả và tiêu tốn nhiều nhiên liệu hơn bình thường. Người dùng muốn cắt giảm lượng xăng sử dụng khi đang vận hành nên thường xuyên kiểm tra các vị trí nêu trên.

ECU ô tô là bộ phận quan trọng tác động trực tiếp đến hiệu suất của động cơ. Trục cam, lực phanh, bơm nhiên liệu, bộ đánh lửa và các bộ phận khác phải tuân theo sự điều phối của bộ điều khiển điện tử.

Để đảm bảo an toàn khi vận hành ô tô, người sử dụng nên thường xuyên mang ô tô đến các cơ sở bảo dưỡng để được hỗ trợ kiểm tra định kỳ, chẩn đoán sớm và xử lý hư hỏng.